path: root/DOCS/xml/pl/audio.xml

<?xml version="1.0" encoding="iso-8859-2"?>
<!-- synced with 1.19 -->
<sect2 id="audio-dev">
<title>Urz±dzenia wyj¶ciowe audio</title>
<sect3 id="sync">
<title>Synchronizacja Audio/Video</title>


<para>
Interfejs audio <application>MPlayera</application> nazywa siê
<emphasis>libao2</emphasis>. Obecnie zawiera on nastêpuj±ce sterowniki:
</para>

<informaltable>
<tgroup cols="2">
<thead>
  <row><entry>Sterownik</entry><entry>Komentarz</entry></row>
</thead>
<tbody>
<row><entry>oss</entry><entry>
  sterownik OSS (ioctl, sprzêtowa obs³uga AC3)
  </entry></row>
<row><entry>sdl</entry><entry>
  sterownik SDL (obs³uguje takie demony d¼wiêku jak: <emphasis role="bold">ESD</emphasis>
  i <emphasis role="bold">ARTS</emphasis>)
  </entry></row>
<row><entry>nas</entry><entry>
  sterownik NAS (Network Audio System)
  </entry></row>
<row><entry>alsa5</entry><entry>
  rdzenny sterownik ALSA 0.5 
  </entry></row>
<row><entry>alsa9</entry><entry>
  rdzenny sterownik ALSA 0.9 (sprzêtowa obs³uga AC3)
  </entry></row>
<row><entry>sun</entry><entry>
  rdzenny sterownik d¼wiêku SUN (<filename>/dev/audio</filename>) dla u¿ytkowników 
  BSD i Solarisa 8
  </entry></row>
<row><entry>macosx</entry><entry>
  rdzenny sterownik MacOSX
  </entry></row>
<row><entry>win32</entry><entry>
  rdzenny sterownik Win32
  </entry></row>
<row><entry>arts</entry><entry>
  rdzenny sterownik ARTS (g³ównie dla u¿ytkowników KDE)
  </entry></row>
<row><entry>esd</entry><entry>
  rdzenny sterownik ESD (g³ównie dla u¿ytkowników GNOMEa)
  </entry></row>
<row><entry>jack</entry><entry>
  sterownik JACK (Jack Audio Connection Kit)
  </entry></row>
</tbody>
</tgroup>
</informaltable>

<para>
Sterowniki kart d¼wiêkowych przeznaczone dla Linuksa maj± problemy 
zwi±zane z kompatybilno¶ci±. Dzieje siê tak, poniewa¿ <application>MPlayer</application> 
korzysta z wbudowanych w³a¶ciwo¶ci <emphasis>poprawnie</emphasis> napisanych 
sterowników d¼wiêku, które prawid³owo obs³uguj± synchronizacjê audio/video.
Niestety, niektórzy autorzy sterowników nie uwzglêdniaj± tej cechy, poniewa¿
nie jest ona potrzebna do odtwarzania efektów d¼wiêkowych i plików MP3. 
</para>

<para>
Inne odtwarzacze, takie jak: <ulink url="http://avifile.sourceforge.net">aviplay</ulink>
czy <ulink url="http://xine.sourceforge.net">xine</ulink> prawdopodobnie dzia³aj± 
od razu z tymi sterownikami, poniewa¿ u¿ywaj± "prostych" metod synchronizacji 
korzystaj±cych z wewnêtrznego zegara. Testy pokaza³y, ¿e ich metody nie s± tak
wydajne jak <application>MPlayera</application>.
</para>

<para>
U¿ywanie <application>MPlayera</application> z poprawnie napisanym sterownikiem 
d¼wiêku, nigdy nie zaowocuje desynchronizacj± A/V z powodu d¼wiêku, chyba ¿e
odtwarzany plik zosta³ utworzony w niew³a¶ciwy sposób lub jest popsuty
(na stronie man znajdziesz mo¿liwe rozwi±zania tego problemu).
</para>

<para>
Je¶li masz kiepski sterownik d¼wiêku, spróbuj u¿yæ opcji <option>-autosync</option>.
Powinna ona rozwi±zaæ Twój problem. Dok³adniejsze informacje znajdziesz na stronie
man.
</para>

<itemizedlist>
<title>Kilka uwag:</title>
<listitem><para>
  Je¶li posiadasz sterownik OSS, spróbuj najpierw opcji <option>-ao oss</option>
  (domy¶lna). Je¿eli zauwa¿ysz niestabilne dzia³anie systemu, jego ci±g³e 
  zawieszanie siê lub inne dziwne zachowanie, wypróbuj <option>-ao sdl</option>
  (UWAGA: potrzebujesz zainstalowanych bibliotek i plików nag³ówkowych SDL). 
  Sterownik SDL pomaga w wielu wypadkach, a dodatkowo obs³uguje ESD (GNOME) i ARTS (KDE).
  </para></listitem>
<listitem><para>
  Je¿eli posiadasz sterowniki ALSA w wersji 0.5, prawie zawsze konieczne bêdzie 
  u¿ycie <option>-ao alsa5</option>, poniewa¿ ich kod emulacji OSS jest wadliwy i
  spowoduje <emphasis role="bold">b³±d <application>MPlayera</application></emphasis>
  wy¶wietlaj±c komunikat o tre¶ci podobnej do tej:
  <screen>
    DEMUXER: Za du¿o (945 w 8390980 bajtach) pakietów video w buforze!
    (DEMUXER: Too many (945 in 8390980 bytes) video packets in the buffer!)<!--
--></screen>
  </para></listitem>
<listitem><para>
  Na Solarisie konieczne jest u¿ycie sterownika SUN przy pomocy opcji
  <option>-ao sun</option>, w przeciwnym wypadku nie bêdzie dzia³aæ ani audio,
  ani video.
  </para></listitem>
<listitem><para>
  Je¶li d¼wiêk przerywany jest krótkimi trzaskami podczas odtwarzania z CD-ROMu,
  w³±cz odmaskowywanie przerwañ, wpisuj±c np. <command>hdparm -u1 /dev/cdrom</command> 
  (<command>man hdparm</command>). Jest to bardzo przydatne i opisane bardziej 
  szczegó³owo w sekcji dotycz±cej <link linkend="drives">CD-ROMu</link>.
 </para></listitem>
</itemizedlist>
</sect3>

<sect3 id="experiences">
<title>Do¶wiadczenia zwi±zane z u¿ytkowaniem kart d¼wiêkowych i zalecenia</title>
<para>
Przy stosowaniu Linuksa, zalecamy j±dro z serii 2.4.x. J±dro w wersji 2.2 nie by³o
testowane.
</para>

<para>
Sterowniki kart d¼wiêkowych w Linuksie s± dostarczane g³ównie przez
woln± wersjê OSS. Sterowniki te zosta³y zast±pione w wersji rozwojowej j±dra 2.5
przez system <ulink url="http://www.alsa-project.org">ALSA</ulink>
(Advanced Linux Sound Architecture). Je¿eli Twoja dystrybucja nie u¿ywa jeszcze
ALSA, mo¿esz chcieæ j± wypróbowaæ, je¿eli bêdziesz mia³ jakie¶ k³opoty
z d¼wiêkiem. Sterowniki ALSA generalnie przewy¿szaj± OSS pod wzglêdem zgodno¶ci,
wydajno¶ci i mo¿liwo¶ci, Jednak niektóre karty s± obs³ugiwane wy³±cznie przez
komercyjn± wersjê OSS z witryny
<ulink url="http://www.opensound.com/">4Front Technologies</ulink>.
Obs³uguje ona równie¿ kilka innych systemów poza Linuksem.
</para>

<informaltable>
<tgroup cols="8">
  <colspec colname="c1"/>
  <colspec colname="c2"/>
  <colspec colname="c3"/>
  <colspec colname="c4"/>
  <colspec colname="c5"/>
  <colspec colname="c6"/>
  <colspec colname="c7"/>
  <colspec colname="c8"/>
  <spanspec spanname="driver" namest="c2" nameend="c5"/>
  <spanspec spanname="ossfree" namest="c2" nameend="c2"/>
  <spanspec spanname="alsa" namest="c3" nameend="c3"/>
  <spanspec spanname="osspro" namest="c4" nameend="c4"/>
  <spanspec spanname="others" namest="c5" nameend="c5"/>
<thead>
  <row>
    <entry morerows="2" valign="middle">KARTA D¬WIÊKOWA</entry>
    <entry spanname="driver">STEROWNIK</entry>
    <entry morerows="2" valign="middle">Maks. czêstotliwo¶æ (kHz)</entry>
    <entry morerows="2" valign="middle">Maks. liczba kana³ów</entry>
    <entry morerows="2" valign="middle">Maks. liczba aplikacji
      <footnote id="maxopens">
        <para>liczba aplikacji, które mog± <emphasis>jednocze¶nie</emphasis>
         u¿ywaæ urz±dzenia.</para>
      </footnote>
    </entry>
  </row>

  <row>
    <entry spanname="ossfree">OSS/Free</entry>
    <entry spanname="alsa">ALSA</entry>
    <entry spanname="osspro">OSS/Pro</entry>
    <entry spanname="others">inne</entry>
  </row>
</thead>

<tbody>
  <row>
    <entry>Zintegrowane karty VIA (686/A/B, 8233, 8235)</entry>
    <entry>
      <ulink url="http://sourceforge.net/project/showfiles.php?group_id=3242&amp;release_id=59602">via82cxxx_audio</ulink>
    </entry>
    <entry>snd-via82xx</entry>
    <entry></entry>
    <entry></entry>
    <entry>4-48 kHz lub wy³±cznie 48 kHz, w zale¿no¶ci od uk³adu</entry>
    <entry></entry>
    <entry></entry>
  </row>

  <row>
    <entry>Aureal Vortex 2</entry>
    <entry>brak</entry>
    <entry>brak</entry>
    <entry>OK</entry>
    <entry>
      <ulink url="http://aureal.sourceforge.net">Sterowniki do Aureala dla Linuksa </ulink>
      <ulink url="http://makacs.poliod.hu/~pontscho/aureal/au88xx-1.1.3.tar.bz2"> bufor zwiêkszony do 32k</ulink>
    </entry>
    <entry>48</entry>
    <entry>4.1</entry>
    <entry>5+</entry>
  </row>

  <row>
    <entry>SB Live!</entry>
    <entry>Wyj¶cie analogowe-OK, S/PDIF nie dzia³a</entry>
    <entry>Oba dzia³aj±</entry>
    <entry>Oba dzia³aj±</entry>
    <entry>
      <ulink url="http://opensource.creative.com">Sterowniki OSS Creative'a (obs³uga S/PDIF)</ulink>
    </entry>
    <entry>192</entry>
    <entry>4.0/5.1</entry>
    <entry>32</entry>
  </row>

  <row>
    <entry>SB 128 PCI (es1371)</entry>
    <entry>OK</entry>
    <entry>?</entry>
    <entry></entry>
    <entry></entry>
    <entry>48</entry>
    <entry>stereo</entry>
    <entry>2</entry>
  </row>

  <row>
    <entry>SB AWE 64</entry>
    <entry>max 44kHz</entry>
    <entry>¼le brzmi na 48kHz</entry>
    <entry></entry>
    <entry></entry>
    <entry>48</entry>
    <entry></entry>
    <entry></entry>
  </row>

  <row>
    <entry>GUS PnP</entry>
    <entry>brak</entry>
    <entry>OK</entry>
    <entry>OK</entry>
    <entry></entry>
    <entry>48</entry>
    <entry></entry>
    <entry></entry>
  </row>

  <row>
    <entry>Gravis UltraSound ACE</entry>
    <entry></entry>
    <entry></entry>
    <entry></entry>
    <entry></entry>
    <entry></entry>
    <entry></entry>
    <entry></entry>
  </row>

  <row>
    <entry>Gravis UltraSound MAX</entry>
    <entry>OK</entry>
    <entry>OK (?)</entry>
    <entry></entry>
    <entry></entry>
    <entry>48</entry>
    <entry></entry>
    <entry></entry>
  </row>

  <row>
    <entry>ESS 688</entry>
    <entry>OK</entry>
    <entry>OK (?)</entry>
    <entry></entry>
    <entry></entry>
    <entry>48</entry>
    <entry></entry>
    <entry></entry>
  </row>

  <row>
    <entry>Karty C-Media (CMI8338/8738)</entry>
    <entry>OK</entry>
    <entry>OK S/PDIF jest obs³ugiwane przez ALSA 0.9.x</entry>
    <entry>?</entry>
    <entry></entry>
    <entry>44</entry>
    <entry>stereo</entry>
    <entry>1</entry>
  </row>

  <row>
    <entry>Karty Yamaha (*ymf*)</entry>
    <entry>z³e (?) (mo¿e <option>-ao sdl</option>)</entry>
    <entry>Dzia³a poprawnie tylko z ALSA 0.5 z w³±czon± emulacj± OSS
      <emphasis role="bold">i</emphasis> <option>-ao sdl</option> (!) (?)</entry>
    <entry></entry>
    <entry></entry>
    <entry></entry>
    <entry></entry>
    <entry></entry>
  </row>

  <row>
    <entry>Karty z uk³adem envy24 (np. Terratec EWS88MT)</entry>
    <entry>?</entry>
    <entry>?</entry>
    <entry>OK</entry>
    <entry></entry>
    <entry>?</entry>
    <entry></entry>
    <entry></entry>
  </row>

  <row>
    <entry>PC Speaker lub DAC</entry>
    <entry>OK</entry>
    <entry>brak</entry>
    <entry></entry>
    <entry>
      <ulink url="http://www.geocities.com/stssppnn/pcsp.html">Sterowniki do PC speakera dla Linuksa (OSS)</ulink>
    </entry>
    <entry>Sterownik emuluje 44.1, mo¿e wiêcej.</entry>
    <entry>mono</entry>
    <entry>1</entry>
  </row>

</tbody>
</tgroup>
</informaltable>

<para>
Pomoc przy tworzeniu tego dokumentu jest mile widziana. Powiedz jak
<application>MPlayer</application> i Twoja karta d¼wiêkowa
(karty d¼wiêkowe) wspó³pracuj± razem.
</para>
</sect3>


<sect3 id="af">
<title>Filtry audio</title>
<para>
  Stare wtyczki audio zosta³y wyparte przez now± warstwê filtrów d¼wiêkowych.
  Mo¿na ich u¿ywaæ do zmiany w³a¶ciwo¶ci danych audio zanim d¼wiêk dotrze do 
  karty. Ich uruchamianie i wy³±czanie odbywa siê przewa¿nie automatycznie, 
  mo¿na to jednak zmieniæ. Filtry w³±czane s± wtedy, gdy cechy d¼wiêku
  ró¿ni± siê od tych wymaganych przez urz±dzenie audio, w przeciwnym wypadku 
  procedura ta jest pomijana. Opcja <option>-af filter1,filter2,...</option>
  u¿ywana jest do nadpisania automatycznych ustawieñ lub do zastosowania
  dodatkowych. Kolejno¶æ stosowania filtrów uzale¿niona jest od kolejno¶ci 
  w ci±gu oddzielonych od siebie przecinkami warto¶ci.
</para>

<para>
Przyk³ad:
<screen>mplayer -af resample,pan <replaceable>film.avi</replaceable></screen>
uruchomi d¼wiêk poprzez filtr zmieniaj±cy czêstotliwo¶æ próbkowania (resample filter) 
a nastêpnie poprzez filtr pan. Zauwa¿, ¿e lista nie mo¿e zawieraæ ¿adnych spacji, 
inaczej zostanie b³êdnie zinterpretowana przez program.
</para>

<para>
Filtry czêsto posiadaj± opcje zmieniaj±ce ich zachowanie. S± one dok³adniej 
opisane w sekcji poni¿ej. Je¿eli pominie siê parametry, to filtr uruchomi siê
z ustawieniami domy¶lnymi. Poni¿ej przedstawiony jest przyk³ad, jak u¿ywaæ
filtrów wraz z ich opcjami:
<screen>
mplayer -af resample=11025,pan=1:0.5:0.5 -channels 1 -srate 11025 <replaceable>film.avi</replaceable>
</screen>
ustawi czêstotliwo¶æ wyj¶ciow± filtru zmieniaj±cego próbkowanie (resample filter) 
na 11025Hz i zmiksuje d¼wiêk do jednego kana³u u¿ywaj±c filtru pan.
</para>

<para>
Ogóln± kontrolê nad warstw± filtrów daje opcja <option>-af-adv</option>.
Zawiera ona dwie dodatkowe opcje:
</para>

<para>
<option>force</option> jest polem bitowym, które okre¶la jak filtry
s± stosowane i jakiej optymalizacji prêdko¶ci/dok³adno¶ci u¿ywaj±:
</para>

<variablelist>
<varlistentry>
<term><option>0</option></term>
<listitem><para>
U¿yj automatycznego stosowania filtrów i optymalizuj wzglêdem szybko¶ci procesora.
</para></listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term><option>1</option></term>
<listitem><para>
U¿yj automatycznego stosowania filtrów i optymalizuj tak, aby osi±gn±æ najwiêksz±
prêdko¶æ.
<emphasis>Uwaga:</emphasis> Niektóre mo¿liwo¶ci filtrów audio mog± nie zadzia³aæ i 
jako¶æ d¼wiêku spadnie.
</para></listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term><option>2</option></term>
<listitem><para>
U¿yj automatycznego stosowania filtrów i optymalizuj pod k±tem jak najwiêkszej
jako¶ci.
</para></listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term><option>3</option></term>
<listitem><para>
Nie u¿ywaj automatycznego stosowania filtrów i nie optymalizuj.
<emphasis>Uwaga:</emphasis> Je¶li u¿ywasz tego ustawienia, mo¿liwe jest
wyst±pienie b³êdów podczas dzia³ania <application>MPlayera</application> i jego zakoñczenie.
</para></listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term><option>4</option></term>
<listitem><para>
U¿yj automatycznego stosowania filtrów (tak jak dla 0), jednak u¿yj obliczeñ
zmiennoprzecinkowych, je¶li to mo¿liwe.
</para></listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term><option>5</option></term>
<listitem><para>
U¿yj automatycznego stosowania filtrów (tak jak dla 1), jednak u¿yj obliczeñ
zmiennoprzecinkowych, je¶li to mo¿liwe.
</para></listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term><option>6</option></term>
<listitem><para>
U¿yj automatycznego stosowania filtrów (tak jak dla 2), jednak u¿yj obliczeñ
zmiennoprzecinkowych, je¶li to mo¿liwe.
</para></listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term><option>7</option></term>
<listitem><para>
U¿yj automatycznego stosowania filtrów (tak jak dla 3), jednak u¿yj obliczeñ
zmiennoprzecinkowych, je¶li to mo¿liwe.
</para></listitem>
</varlistentry>
</variablelist>

<para>
<option>list</option> jest aliasem dla opcji -af.
</para>

<para>
Na zachowanie warstwy filtrów wp³ywaj± równie¿ ni¿ej podane, standardowe opcje:
</para>

<variablelist>
<varlistentry>
<term><option>-v</option></term>
<listitem><para>
Zwiêksza poziom "gadatliwo¶ci" i sprawia, ¿e wiêkszo¶æ filtrów drukuje dodatkowe
komunikaty.
</para></listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term><option>-channels</option></term>
<listitem><para>
Ustawia liczbê kana³ów wyj¶ciowych, których ma u¿ywaæ Twoja karta.
Ma ona równie¿ wp³yw na liczbê kana³ów, które s± dekodowane z
no¶nika danych. Je¶li zawiera on mniej kana³ów, filtr kana³ów (channels filter)
zostanie automatycznie u¿yty (zobacz poni¿ej). Przekierowywanie kana³ów bêdzie
ustawione domy¶lnie.
</para></listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term><option>-srate</option></term>
<listitem><para>
Ustawia czêstotliwo¶æ próbkowania, której ma u¿ywaæ Twoja karta
(oczywi¶cie karty maj± swoje ograniczenia). Je¿eli poziom próbkowania Twojej
karty ró¿ni siê od tego stosowanego w no¶niku, zostanie w³±czony filtr zmieniaj±cy
próbkowanie (resample filter, zobacz poni¿ej), aby zniwelowaæ ró¿nice.
</para></listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term><option>-format</option></term>
<listitem><para>
Ustawia format próbki pomiêdzy filtrem audio a kart± d¼wiêkow±.
Je¿eli ¿±dany format próbki dla karty jest inny ni¿ format zawieraj±cy siê w no¶niku,
zostanie zastosowany filtr formatu (format filter, zobacz poni¿ej), aby zniwelowaæ 
ró¿nice.
</para></listitem>
</varlistentry>
</variablelist>

<sect4 id="af_resample">
<title>Zmniejszenie/Zwiêkszenie czêstotliwo¶ci próbkowania (Up/Downsampling)</title>

<para>
<application>MPlayer</application> w pe³ni obs³uguje zmniejszanie/zwiêkszanie
czêstotliwo¶ci (up/downsampling) poprzez filtr zmieniaj±cy czêstotliwo¶æ
próbkowania - <option>resample</option> filter. Mo¿e on byæ u¿yty, je¿eli
masz sta³± czêstotliwo¶æ na karcie, albo je¿eli nie jest ona w stanie obs³u¿yæ
wiêcej ni¿ 44.1kHz. Filtr jest automatycznie uruchamiany, je¿eli jest to
konieczne, ale mo¿e równie¿ zostaæ w³±czony z poziomu linii poleceñ.
Ma on trzy opcje:
</para>

<variablelist>
<varlistentry>
<term><option>srate &lt;8000-192000&gt;</option></term>
<listitem><para>
    jest to liczba ca³kowita, u¿ywana do okre¶lenia wyj¶ciowej czêstotliwo¶ci 
    próbkowania w Hz. Przyjmuje warto¶ci z zakresu od 8kHz do 192kHz. Je¿eli
    czêstotliwo¶æ wej¶ciowa i wyj¶ciowa s± takie same albo je¿eli ten parametr 
    jest pominiêty, filtr jest wy³±czany. Wysoka czêstotliwo¶æ przewa¿nie zwiêksza 
    jako¶æ d¼wiêku, szczególnie je¿eli filtr jest u¿yty wraz z innymi.
</para></listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term><option>sloppy</option></term>
<listitem><para>
    jest dodatkowym parametrem binarnym, który pozwala na ma³± ró¿nicê miêdzy 
    czêstotliwo¶ci± wyj¶ciow± a t± podan± przez <option>srate</option>. Opcja
    ta mo¿e zostaæ u¿yta je¿eli pocz±tek odtwarzania jest bardzo wolny. Jest 
    standardowo uruchomiony.
</para></listitem>
</varlistentry>


<varlistentry>
<term><option>type &lt;0-2&gt;</option></term>
<listitem><para>
    jest dodatkow± liczb± ca³kowit± z przedzia³u od <literal>0</literal> 
    do <literal>2</literal>, która wybiera metodê zmiany czêstotliwo¶ci 
    próbkowania. Tutaj <literal>0</literal> przedstawia interpolacjê liniow±
    (linear interpolation), <literal>1</literal> reprezentuje metodê wielofazowego 
    przetwarzania banku filtrów (poly-phase filter-bank processing) przy u¿yciu
    obliczeñ ca³kowitoliczbowych, <literal>2</literal> do zmiany czêstotliwo¶ci za
    pomoc± wielofazowego przetwarzania banku filtrów (poly-phase filter-bank processing) 
    i obliczeñ zmiennoprzecinkowych. Interpolacja liniowa (linear interpolation)
    jest wyj±tkowo szybka, jednak pogarsza jako¶æ d¼wiêku szczególnie przy zwiêkszaniu
    czêstotliwo¶ci (upsampling). Najlepsz± jako¶æ daje <literal>2</literal>,
    ale metoda ta wymaga najwiêkszej mocy obliczeniowej.
</para></listitem>
</varlistentry>
</variablelist>

<para>Przyk³ad:
<screen>mplayer -af resample=44100:0:0</screen>
ustawi czêstotliwo¶æ wyj¶ciow± filtru zmieniaj±cego czêstotliwo¶æ próbkowania
(resample filter) na 44100Hz u¿ywaj±c przy tym dok³adnego skalowania czêstotliwo¶ci 
wyj¶ciowej oraz interpolacji liniowej (linear interpolation).
</para>
</sect4>

<sect4 id="af_channels">
<title>Zmiana liczby kana³ów</title>
<para>
Filtr kana³ów (<option>channels</option> filter) mo¿na u¿yæ w celu dodania
lub usuniêcia kana³ów, mo¿na go tak¿e u¿yæ do kopiowania lub przekierowywania kana³ów.
Jest on automatycznie w³±czony, je¿eli wyj¶cie warstwy audio filtrów ró¿ni siê 
od wej¶ciowego lub je¶li za¿±dano jego uruchomienia. Filtr wy³±cza siê sam,
je¿eli nie jest u¿ywany. Liczba parametrów jest dynamiczna:
</para>

<variablelist>
<varlistentry>
<term><option>nch &lt;1-6&gt;</option></term>
<listitem><para>
  jest to liczba ca³kowita z zakresu od <literal>1</literal> do <literal>6</literal>, 
  która ustawia liczbê kana³ów wej¶ciowych. Ta opcja jest wymagana.
  Nie podanie jej spowoduje b³±d uruchamiania (runtime error) programu.
</para></listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term><option>nr &lt;1-6&gt;</option></term>
<listitem><para>
  jest to liczba ca³kowita z zakresu od <literal>1</literal> do <literal>6</literal>, 
  która u¿ywana jest do okre¶lenia liczby dróg przekierowania. Parametr ten jest
  opcjonalny. Je¿eli jest pominiêty, stosowane jest domy¶lne przekierowanie.
</para></listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term><option>od1:do1:od2:do2:od3:do3...</option></term>
<listitem><para>
  to pary liczb pomiêdzy <literal>0</literal> a <literal>5</literal>, które
  okre¶laj± gdzie poszczególne kana³y maj± byæ przekierowywane.
</para></listitem>
</varlistentry>
</variablelist>

<para>
  Je¿eli podana jest tylko opcja <option>nch</option>, filtr u¿ywa domy¶lnego
  przekierowywanie, które dzia³a nastêpuj±co: Je¶li liczba kana³ów wyj¶ciowych jest
  wiêksza ni¿ wej¶ciowych, tworzone s± puste kana³y (w przypadku miksowania z mono
  do stereo, kana³ mono jest powtarzany w obu kana³ach wyj¶ciowych). Je¿eli liczba
  kana³ów wyj¶ciowych jest mniejsza ni¿ wej¶ciowych, nadmiarowe kana³y s± usuwane.
</para>

<para>
Przyk³ad 1:
<screen>
mplayer -af channels=4:4:0:1:1:0:2:2:3:3 <replaceable>film.avi</replaceable>
</screen>
zmieni liczbê kana³ów na 4 i ustawi 4 drogi przekierowywania, które zamieniaj±
kana³ 1 z 0, a 2 i 3 pozostawiaj± bez zmian. Zauwa¿, ¿e je¿eli odtwarzany by³
no¶nik zawieraj±ce 2 kana³y, to kana³y 2 i 3 bêd± puste, ale 0 i 1 nadal bêd±
zamienione.
</para>

<para>
Przyk³ad 2:
<screen>
mplayer -af channels=6:4:0:0:0:1:0:2:0:3 <replaceable>film.avi</replaceable>
</screen>
zmieni liczbê kana³ów na 6 i ustawi 4 drogi przekierowywania, które skopiuj±
kana³ 0 do 0 i 3. Kana³y 4 i 5 bêd± puste.
</para>
</sect4>

<sect4 id="af_format">
<title>Konwerter formatu próbek (sample format converter)</title>
<para>
Filtr formatu (<option>format</option> filter) przekszta³ca jedne formaty
próbek w inne. Jest uruchamiany automatycznie, je¶li tylko jest wymagany przez 
kartê lub inny filtr d¼wiêkowy.
</para>

<variablelist>
<varlistentry>
<term><option>bps &lt;numer&gt;</option></term>
<listitem><para>
    mo¿e mieæ warto¶æ <literal>1</literal>, <literal>2</literal> lub 
    <literal>4</literal>, okre¶la liczbê bajtów przypadaj±c± na próbkê. Parametr 
    ten jest wymagany. Nie podanie go spowoduje b³±d uruchamiania (runtime error).
</para></listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term><option>f &lt;format&gt;</option></term>
<listitem><para>
    jest ci±giem znaków okre¶laj±cym format próbki. Ci±g jest kombinacj±:
    <option>alaw</option>, <option>mulaw</option> lub
    <option>imaadpcm</option>, <option>float</option> lub <option>int</option>,
    <option>unsigned</option> lub <option>signed</option>, <option>le</option> lub
    <option>be</option> (little- lub big-endian). Opcja ta jest wymagana. Jej nie
    podanie, spowoduje b³±d podczas uruchamiania (runtime error).
</para></listitem>
</varlistentry>
</variablelist>

<para>
Przyk³ad:
<screen>
mplayer -af format=4:float <replaceable>film.avi</replaceable>
</screen>
ustawi format wyj¶ciowy na 4 bajty danych zmiennoprzecinkowych przypadaj±cych na próbkê.
</para>
</sect4>

<sect4 id="af_delay">
<title>Opó¼nienie (delay)</title>
<para>
Filtr opó¼niaj±cy (<option>delay</option> filter) opó¼nia d¼wiêk zmierzaj±cy do
g³o¶ników, tak ¿eby strumienie d¼wiêkowe z ró¿nych kana³ów dotar³y do nich 
jednocze¶nie. Jest to u¿yteczne, je¿eli masz wiêcej ni¿ 2 g³o¶niki. Filtr 
ma kilka opcji:
</para>

<variablelist>
<varlistentry>
<term><option>d1:d2:d3...</option></term>
<listitem><para>
    s± liczbami rzeczywistymi okre¶laj±cymi opó¼nienie w milisekundach,
    które powinno byæ zastosowane do ka¿dego kana³u. Minimalna warto¶æ to 0ms a 
    maksymalna to 1000ms.
</para></listitem>
</varlistentry>
</variablelist>

<para>
Aby obliczyæ opó¼nienie dla poszczególnych kana³ów, wykonaj nastêpuje czynno¶ci:
</para>

<orderedlist>
<listitem><para>
    Oblicz odleg³o¶æ od g³o¶ników do pozycji s³uchacza (w metrach), to da Ci
    warto¶ci od s1 do s5 (dla systemu 5.1). Nie ma sensu braæ pod uwagê 
    subwoofera (i tak nie us³yszysz ró¿nicy).
</para></listitem>
<listitem><para>
Odejmij odleg³o¶æ od s1 do s5 od odleg³o¶ci maksymalnej tzn.
    s[i] = max(s) - s[i]; i = 1...5
</para></listitem>
<listitem><para>
Oblicz opó¼nienia w nastêpuj±cy sposób
    d[i] = 1000*s[i]/342; i = 1...5
</para></listitem>
</orderedlist>

<para>
Przyk³ad:
<screen>
mplayer -af delay=10.5:10.5:0:0:7:0 <replaceable>film.avi</replaceable>
</screen>
opó¼ni lewy i prawy przedni g³o¶nik o 10.5ms, dwa tylne i subwoofer o 0ms a
centralny o 7ms.
</para>

</sect4>

<sect4 id="af_volume">
<title>Programowa regulacja g³o¶no¶ci (software volume control)</title>

<para>Programowa regulacja g³o¶no¶ci (software volume control) jest obs³ugiwana
poprzez filtr g³o¶no¶ci (<option>volume</option> filter). U¿ywaj go ostro¿nie,
gdy¿ mo¿e obni¿yæ stosunek sygna³u do szumu. W wiêkszo¶ci wypadków
najlepszym rozwi±zaniem jest ustawienie miksera PCM na maksymaln± warto¶æ, wy³±czenie 
filtru i regulacja g³o¶no¶ci poziomem g³o¶no¶ci ogólnej miksera. Je¿eli Twoja karta
ma cyfrowy mikser PCM zamiast analogowego i zauwa¿ysz przek³amania, u¿yj miksera 
MASTER. Je¿eli do komputera pod³±czony jest zewnêtrzny wzmacniacz 
(co zazwyczaj ma miejsce), poziom ha³asu mo¿e zostaæ zredukowany poprzez 
dostrojenie g³ównego poziomu g³o¶no¶ci (master level) i pokrêt³a g³o¶no¶ci, 
dopóki syczenie w tle nie ustanie. Filtr ma dwie opcje:
</para>

<variablelist>
<varlistentry>
<term><option>v &lt;-200 - +60&gt;</option></term>
<listitem><para>
    jest liczb± rzeczywist± pomiêdzy <literal>-200</literal> a
    <literal>+60</literal>, która przedstawia poziom g³o¶no¶ci w dB. Domy¶lny
     poziom to 0dB.
</para></listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term><option>c</option></term>
<listitem><para>
    jest binarn± warto¶ci± która w³±cza lub wy³±cza miêkkie obcinanie (soft-clipping). 
    Miêkkie obcinanie (soft-clipping) mo¿e sprawiæ, ¿e d¼wiêk bêdzie ³agodniejszy,
    je¿eli wysokie poziomy d¼wiêku s± u¿yte. Uaktywnij tê opcjê, je¿eli moc
    g³o¶ników jest zbyt niska. Zwróæ uwagê, ¿e ta metoda powoduje przek³amania
    i powinna byæ u¿ywana tylko w ostateczno¶ci.
</para></listitem>
</varlistentry>
</variablelist>

<para>
Przyk³ad:
<screen>mplayer -af volume=10.1:0 <replaceable>film.avi</replaceable></screen>
wzmocni d¼wiêk o 10.1dB i zastosuje metodê twardego obcinania (hard-clip), je¿eli 
poziom d¼wiêku jest za wysoki.
</para>

<para>
Ten filtr ma drug± w³a¶ciwo¶æ: Mierzy ogólny, maksymalny poziom d¼wiêku i wypisuje go
po zakoñczeniu <application>MPlayera</application>. Oszacowana g³o¶no¶æ mo¿e byæ
u¿yta do ustawienia poziomu d¼wiêku w <application>MEncoderze</application> tak,
¿eby maksymalny zasiêg dynamiczny by³ mo¿liwy do osi±gniêcia.
</para>
</sect4>

<sect4 id="af_equalizer">
<title>Korektor (equalizer)</title>
<para>
Filtr korektora (<option>equalizer</option> filter) to 10 oktawowy korektor graficzny
zaimplementowany przy pomocy 10 filtrów pasmowych IIR.
Oznacza to, ¿e dzia³a bez wzglêdu na format odtwarzanego d¼wiêku. ¦rodkowe
czêstotliwo¶ci dla tych 10 pasm to:
</para>

<informaltable>
<tgroup cols="2">
<thead>
  <row>
    <entry>Numer pasma</entry><entry>Czêstotliwo¶æ ¶rodkowa</entry>
  </row>
</thead>
<tbody>
  <row><entry>0</entry><entry>31.25 Hz</entry></row>
  <row><entry>1</entry><entry>62.50 Hz</entry></row>
  <row><entry>2</entry><entry>125.0 Hz</entry></row>
  <row><entry>3</entry><entry>250.0 Hz</entry></row>
  <row><entry>4</entry><entry>500.0 Hz</entry></row>
  <row><entry>5</entry><entry>1.000 kHz</entry></row>
  <row><entry>6</entry><entry>2.000 kHz</entry></row>
  <row><entry>7</entry><entry>4.000 kHz</entry></row>
  <row><entry>8</entry><entry>8.000 kHz</entry></row>
  <row><entry>9</entry><entry>16.00 kHz</entry></row>
</tbody>
</tgroup>
</informaltable>

<para>
Je¿eli czêstotliwo¶æ próbkowania odtwarzanego d¼wiêku jest ni¿sza ni¿ ¶rodkowa
czêstotliwo¶æ dla odpowiedniego pasma, to jest ono wy³±czane. Znanym b³êdem
jest to, ¿e w³a¶ciwo¶ci dla najwy¿szego pasma nie s± ca³kowicie symetryczne,
je¿eli czêstotliwo¶æ próbki jest zbli¿ona do czêstotliwo¶ci ¶rodkowej danego pasma.
Mo¿na obej¶æ ten problem zwiêkszaj±c jej czêstotliwo¶æ (up-sampling), zanim ta
dotrze do filtru korektora (equalizer filter).
</para>

<para>
Filtr ma 10 parametrów:
</para>

<variablelist>
<varlistentry>
<term><option>g1:g2:g3...g10</option></term>
<listitem><para>
s± liczbami rzeczywistymi z przedzia³u od <literal>-12</literal> do
<literal>+12</literal>, okre¶laj±cymi przyrost dB dla ka¿dego pasma czêstotliwo¶ci.
</para></listitem>
</varlistentry>
</variablelist>

<para>
Przyk³ad:
<screen>
mplayer -af equalizer=11:11:10:5:0:-12:0:5:12:12 <replaceable>film.avi</replaceable>
</screen>
wzmocni d¼wiêk w wy¿szych i ni¿szych zakresach czêstotliwo¶ci, wyciszaj±c go 
prawie ca³kowicie oko³o 1kHz.
</para>
</sect4>

<sect4 id="af_panning">
<title>Filtr pan (panning filter)</title>
<para>
U¿yj filtru pan (<option>pan</option> filter), ¿eby dowolnie miksowaæ kana³y. Najpro¶ciej 
t³umacz±c jest to po³±czenie programowej regulacji g³o¶no¶ci (software volume control) i 
filtru kana³ów (channels filter). Istniej± dla niego 2 podstawowe zastosowania:
</para>

<orderedlist>
<listitem><para>
Miksowanie wielu kana³ów w mniejsz± liczbê, na przyk³ad stereo do mono.
</para></listitem>
<listitem><para>
Zmienianie &quot;szeroko¶ci&quot; centralnego g³o¶nika w systemie przestrzennym.
</para></listitem>
</orderedlist>

<para>
Filtr jest trudny w u¿yciu i bêdzie wymaga³ zastosowania ¿mudnej metody prób i b³êdów,
zanim zostanie osi±gniêty oczekiwany rezultat. Liczba parametrów filtru zale¿y od
liczby kana³ów:
</para>

<variablelist>
<varlistentry>
<term><option>nch &lt;1-6&gt;</option></term>
<listitem><para>
jest liczb± ca³kowit± z przedzia³u od <literal>1</literal> do <literal>6</literal> i 
jest u¿ywana w celu okre¶lenia liczby kana³ów wyj¶ciowych. Opcja ta jest wymagana.
Nie podanie jej spowoduje b³±d uruchamiania (runtime error).
</para></listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term><option>l00:l01:l02:..l10:l11:l12:...ln0:ln1:ln2:...</option></term>
<listitem><para>
s± liczbami rzeczywistymi z przedzia³u od <literal>0</literal> do
<literal>1</literal>. <option>l[i][j]</option> ustala ile procent kana³u wej¶ciowego j
ma byæ zmiksowanych do kana³u wyj¶ciowego i.
</para></listitem>
</varlistentry>
</variablelist>

<para>
Przyk³ad 1:
<screen>
mplayer -af pan=1:0.5:0.5 -channels 1 <replaceable>film.avi</replaceable>
</screen>
zmiksuje kana³y ze stereo do mono.
</para>

<para>
Przyk³ad 2:
<screen>
mplayer -af pan=3:1:0:1:0.5:0.5 -channels 3 <replaceable>film.avi</replaceable>
</screen>
da 3 kana³ wyj¶ciowy, zostawiaj±c 0 i 1 nietkniête i miksuj±c kana³y 0 i 1
do 2 kana³u wyj¶ciowego (który mo¿e byæ na przyk³ad wys³any do subwoofera).
</para>
</sect4>

<sect4 id="af_sub">
<title>Subwoofer</title>
<para>
Filtr subwoofera (<option>sub</option> filter) dodaje kana³ subwoofera do strumienia
audio. Dane audio u¿yte do stworzenia tego kana³u s± ¶redni± d¼wiêku w 0 i 1 kanale. D¼wiêk 
wynikowy zostanie poddany dzia³aniu dolnoprzepustowego filtru Butterwortha czwartego rzêdu
(4th order Butterworth filter) z domy¶ln± czêstotliwo¶ci± graniczn± na poziomie 60Hz i 
dodany do oddzielnego kana³u w strumieniu audio.
Uwaga: Wy³±cz ten filtr, je¿eli odtwarzasz DVD z d¼wiêkiem w systemie Dolby Digital 5.1, 
w przeciwnym wypadku, jego dzia³anie zak³óci d¼wiêk subwoofera. Filtr ma 2 parametry:
</para>

<variablelist>
<varlistentry>
<term><option>fc &lt;20-300&gt;</option></term>
<listitem><para>
    jest opcjonaln± liczb± rzeczywist±, u¿ywan± do okre¶lenia warto¶ci
    czêstotliwo¶ci granicznej w Hz. Prawid³owy zakres wynosi od 20Hz do 300Hz. Dla 
    uzyskania najlepszego rezultatu, spróbuj ustawiæ j± na jak najni¿sz±. Wzbogaci to
    do¶wiadczenia p³yn±ce z u¿ywania d¼wiêku stereo i w systemie przestrzennym. Domy¶ln± 
    warto¶ci± jest 60Hz.
</para></listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term><option>ch &lt;0-5&gt;</option></term>
<listitem><para>
    jest opcjonaln± liczb± ca³kowit± pomiêdzy <literal>0</literal> a 
    <literal>5</literal>, która okre¶la numer kana³u, do którego ma zostaæ wys³any
    d¼wiêk subwoofera. Domy¶lnym jest <literal>5</literal>. Zauwa¿, ¿e liczb± kana³ów
    zwiêkszy siê do <replaceable>ch</replaceable>, je¿eli zajdzie taka potrzeba.
</para></listitem>
</varlistentry>
</variablelist>

<para>
Przyk³ad:
<screen>
mplayer -af sub=100:4 -channels 5 <replaceable>film.avi</replaceable>
</screen>
doda kana³ subwoofera z czêstotliwo¶ci± graniczn± równ± 100Hz do 4 kana³u wyj¶ciowego.
</para>
</sect4>

<sect4 id="af_surround">
<title>Dekoder d¼wiêku przestrzennego (Surround-sound decoder)</title>
<para>
Macierzowo zakodowany d¼wiêk przestrzenny, mo¿e byæ zdekodowany filtrem przestrzennym
(<option>surround</option> filter). Dolby Surround jest przyk³adem
formatu zakodowanego macierzowo. Wiele plików zawieraj±cych 2 kana³y audio,
w rzeczywisto¶ci zawiera d¼wiêk przestrzenny zakodowany w tym systemie. Aby u¿yæ 
tego filtru potrzebujesz karty z obs³ug± przynajmniej 4 kana³ów. Filtr 
posiada jedn± opcjê:
</para>

<variablelist>
<varlistentry>
<term><option>d &lt;0-1000&gt;</option></term>
<listitem><para>
jest opcjonaln± liczb± rzeczywist± pomiêdzy <literal>0</literal> a
<literal>1000</literal>, u¿ywan± do ustawienia opó¼nienia w ms dla tylnych g³o¶ników.
Opó¼nienie powinno byæ ustawione w nastêpuj±cy sposób: je¶li d1 to odleg³o¶æ od 
pozycji s³uchacza do przednich g³o¶ników a d2 to odleg³o¶æ od tylnych g³o¶ników,
to opó¼nienie d powinno byæ ustawione na 15ms, je¿eli d1 &lt;= d2 i 15 + 5*(d1-d2)
je¿eli d1 &gt; d2. Domy¶lna warto¶æ dla d to 20ms.
</para></listitem>
</varlistentry>
</variablelist>

<para>
Przyk³ad:
<screen>
mplayer -af surround=15 -channels 4 <replaceable>film.avi</replaceable>
</screen>
doda d¼wiêk przestrzenny dekoduj±c d¼wiêk dla tylnych g³o¶ników z opó¼nieniem 15ms.
</para>
</sect4>

<sect4 id="af_export">
<title>Audio Exporter</title>
<para>
Ten filtr audio eksportuje nadchodz±cy sygna³ do innych procesów,
u¿ywaj±c mapowania pamiêci (<literal>mmap()</literal>). 
Zmapowane obszary zawieraj± nag³ówek:

<programlisting>
int nch                      /*ilo¶æ kana³ów*/
int size		     /*rozmiar bufora*/
unsigned long long counter   /*U¿ywany do zachowania synchronizacji, 
                               aktualizowany za ka¿dym razem kiedy
                               eksportowane s± nowe dane.*/
</programlisting>
Reszta to 16-bitowe dane (bez przeplotu).
</para>

<variablelist>
<varlistentry>
<term><option>mmapped_file</option></term>
<listitem><para>
Plik, do którego chcesz eksportowaæ. Domy¶lnie jest to  
<filename>~/.mplayer/mplayer-af_export</filename>.
</para></listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term><option>nsamples</option></term>
<listitem><para>
Ilo¶æ próbek przypadaj±cych na kana³. Domy¶lnie jest to <literal>512</literal>.
</para></listitem>
</varlistentry>
</variablelist>

<para>
Przyk³ad:
<screen>
mplayer -af export=/tmp/mplayer-af_export:1024 <replaceable>film.avi</replaceable>
</screen>
wyeksportuje 1024 próbek na kana³ do <filename>/tmp/mplayer-af_export</filename>.
</para>
</sect4>

<sect4 id="af_extrastereo">
<title>Extrastereo</title>

<para>
Ten filtr d¼wiêku zwiêksza (liniowo) ró¿nicê miêdzy lewym a prawym kana³em
(tak jak wtyczka extrastereo dla <application>XMMSa</application>)
dodaj±c efekt &quot;przekazu na ¿ywo&quot; do odtwarzania.
Ma on jeden parametr:</para>

<variablelist>
<varlistentry>
<term><option>mul</option></term>
<listitem><para>
to wspó³czynnik ró¿nicy wyra¿ony liczb± rzeczywist± (domy¶lna warto¶æ to
<literal>2.5</literal>). Je¶li podasz mu warto¶æ <literal>0.0</literal>, d¼wiêk bêdzie
odtwarzany w trybie mono (¶rednia z dwóch kana³ów). Je¶li natomiast
ustawisz go na <literal>1.0</literal>, d¼wiêk pozostamie niezmieniony,
a je¶li na <literal>-1.0</literal>, lewy kana³ z prawym zostan± zamienione.
</para></listitem>
</varlistentry>
</variablelist>

<para>
Sposób u¿ycia:
<screen>
mplayer -af extrastereo <replaceable>media.avi</replaceable>
mplayer -af extrastereo=3.45 <replaceable>media.avi</replaceable><!--
+--></screen>
</para>
</sect4>

<sect4 id="af_volnorm">
<title>Volume normalizer</title>

<para>
Ten filtr audio maksymalnie zwiêksza g³o¶no¶æ, nie wprowadzaj±c przy tym
szumów.
</para>

<para>
Sposób u¿ycia:
<screen>mplayer -af volnorm <replaceable>media.avi</replaceable></screen>
</para>
</sect4>

</sect3>

<sect3 id="audio-plugins">
<title>Wtyczki Audio (odradzane)</title>
<note><para><emphasis role="bold">Wtyczki audio zosta³y zast±pione przez filtry
audio i wkrótce zostan± usuniête.</emphasis></para></note>

<para>
<application>MPlayer</application> ma obs³ugê wtyczek audio. Mog± one byæ
u¿yte do zmiany w³a¶ciwo¶ci danych audio, zanim d¼wiêk dotrze do karty. W³±cza 
je siê poprzez opcjê <option>-aop</option>, która przyjmuje argumenty w postaci 
<option>list=wtyczka1,wtyczka2,...</option>. Argument <option>list</option> 
jest wymagany i okre¶la, które wtyczki powinny zostaæ u¿yte i w jakiej kolejno¶ci. 
Przyk³ad:

<screen>
mplayer <replaceable>film.avi</replaceable> -aop list=resample,format
</screen>

przepu¶ci d¼wiêk przez wtyczkê zmieniaj±c± czêstotliwo¶æ próbkowania 
(resampling plugin) a nastêpnie wtyczkê formatu (format plugin).
</para>

<para>
Wtyczki równie¿ posiadaj± parametry, które zmieniaj± ich zachowanie. Opisane s± 
one dok³adniej w sekcji poni¿ej. Wtyczka uruchomi siê z domy¶lnymi warto¶ciami, 
je¿eli pominiemy jej opcje. Poni¿ej podany jest przyk³ad u¿ycia wtyczek i ich
specyficznych ustawieñ:

<screen>
mplayer <replaceable>film.avi</replaceable> -aop list=resample,format:fout=44100:format=0x8
</screen>

ustawi czêstotliwo¶æ wyj¶ciow± dla wtyczki zmieniaj±cej czêstotliwo¶æ próbkowania 
(resample plugin) na 44100 Hz i format wyj¶ciowy wtyczki formatu (format plugin) 
na AFMT_U8.
</para>

<para>
Obecnie wtyczki audio nie mog± zostaæ u¿yte w <application>MEncoderze</application>.
</para>

<sect4 id="updn-sampling">
<title>Zwiêkszanie/Zmniejszanie czêstotliwo¶ci próbkowania (up/downsampling)</title>

<para>
<application>MPlayer</application> w pe³ni obs³uguje zmniejszanie/zwiêkszanie
czêstotliwo¶ci próbkowania (up/downsampling) d¼wiêku. Wtyczka ta mo¿e byæ
u¿yta, je¿eli masz kartê ze sta³± czêstotliwo¶ci± lub posiadasz kartê, która 
nie jest w stanie obs³u¿yæ wiêcej ni¿ 44.1 kHz. Ograniczenia Twojego sprzêtu
nie s± automatycznie wykrywane, wiêc musisz wyra¼nie podaæ czêstotliwo¶æ.
Wtyczka ma jeden prze³±cznik: <option>fout</option>, który u¿ywany jest do
ustawiania ¿±danej czêstotliwo¶ci wyj¶ciowej. Domy¶ln± warto¶ci± jest
48 kHz i podawana jest w Hz.
</para>

<para>
Sposób u¿ycia:

<screen>
mplayer <replaceable>film.avi</replaceable> -aop list=resample:fout=<replaceable>freq</replaceable></screen>

gdzie <literal><replaceable>freq</replaceable></literal> jest czêstotliwo¶ci±
w Hz, jak <literal>44100</literal>.
</para>

<note>
<para>
Czêstotliwo¶æ wyj¶ciow± nie powinna byæ wy¿sza ni¿ warto¶æ domy¶lna.
Spowoduje to odtwarzanie strumieni audio i video w zwolnionym tempie oraz
zak³ócenia d¼wiêku.
</para>
</note>
</sect4>


<sect4 id="surround-decode">
<title>Dekodowanie d¼wiêku przestrzennego</title>

<para>
<application>MPlayer</application> posiada wtyczkê, która umo¿liwia dekodowanie
macierzowo zakodowanego d¼wiêku przestrzennego. Dolby Surround jest przyk³adem
takiego formatu. Wiele plików zawieraj±cych 2 kana³y audio w rzeczywisto¶ci zawiera
d¼wiêk przestrzenny zakodowany macierzowo. Aby skorzystaæ z tej w³a¶ciwo¶ci
potrzebujesz karty z obs³ug± przynajmniej 4 kana³ów.
</para>

<para>
Sposób u¿ycia:
<screen>mplayer <replaceable>film.avi</replaceable> -aop list=surround</screen>
</para>
</sect4>


<sect4 id="sample-format-conv">
<title>Konwerter formatu próbek (sample format converter)</title>

<para>
Je¿eli Twój sterownik do karty d¼wiêkowej nie obs³uguje 16-bitowego typu danych
ze znakiem, wtyczka ta mo¿e byæ u¿yta do jego zmiany na format zrozumia³y dla 
karty. Posiada jeden parametr - <option>format</option>, który mo¿e byæ ustawiony
na jedn± z warto¶ci umieszczonych w <filename>libao2/afmt.h</filename>. Wtyczka 
ta jest raczej rzadko potrzebna i jest przeznaczona dla zaawansowanych u¿ytkowników.
Mniej na uwadze, ¿e zmienia ona tylko format próbki a nie jej czêstotliwo¶æ czy 
ilo¶æ kana³ów.
</para>

<para>
Sposób u¿ycia:

<screen>
mplayer <replaceable>film.avi</replaceable> -aop list=format:format=<replaceable>outfmt</replaceable></screen>

gdzie <literal><replaceable>outfmt</replaceable></literal> to wymagany format
próbki.
</para>
</sect4>

<sect4 id="audio-delay">
<title>Opó¼nianie</title>
<para>
Wtyczka opó¼nia d¼wiêk i jest przyk³adem tego, jak tworzyæ nowe wtyczki. Nie ma
dla niej ¿adnego sensownego zastosowania z punktu widzenia u¿ytkownika i wspomnia³em 
tylko o niej ze wzglêdu na kompletno¶æ tej dokumentacji. Nie u¿ywaj tej wtyczki,
chyba ¿e jeste¶ deweloperem.
</para>
</sect4>

<sect4 id="sw-volume">
<title>Programowa regulacja g³o¶no¶ci± (software volume control)</title>

<para>
Wtyczka jest programowym odpowiednikiem regulacji g³o¶no¶ci± i mo¿e byæ u¿ywana
na maszynach z uszkodzonym urz±dzeniem miksuj±cym. Mo¿e byæ równie¿ przydatna,
je¿eli kto¶ chce zmieniæ poziom wyj¶ciowy g³o¶no¶ci w <application>MPlayerze</application>
bez zmiany ustawieñ PCM w mikserze. Ma jeden parametr - <option>volume</option>,
który s³u¿y do ustawienia pocz±tkowej g³o¶no¶ci. Mo¿e przyjmowaæ warto¶ci pomiêdzy
0 a 255. Warto¶ci± domy¶lna jest 101, co odpowiada wzmocnieniu równemu 0dB. U¿ywaj
tej wtyczki ostro¿nie, gdy¿ mo¿esz obni¿yæ stosunek sygna³u do szumu. W wiêkszo¶ci
wypadków najlepszym rozwi±zaniem jest ustawienie miksera PCM na maksymaln± warto¶æ
i, zamiast wtyczk±, regulowaæ g³o¶no¶æ przy pomocy g³o¶ników. Je¿eli do komputera
pod³±czony jest zewnêtrzny wzmacniacz (a zazwyczaj jest), poziom ha³asu mo¿e zostaæ
zredukowany poprzez dostrojenie g³ównego poziomu g³o¶no¶ci (master level)
i pokrêt³a g³o¶no¶ci, dopóki syczenie w tle nie ustanie.
</para>

<para>
Sposób u¿ycia:
<screen>
mplayer <replaceable>film.avi</replaceable> -aop list=volume:volume=<replaceable>0-255</replaceable></screen>
</para>

<para>
Wtyczka ma równie¿ kompresor lub zdolno¶æ do miêkkiego obcinania (soft-clipping).
Kompresja mo¿e byæ u¿yta, je¿eli dynamika d¼wiêku jest bardzo wysoka lub
je¿eli moc g³o¶ników jest zbyt niska. B±d¼ ostro¿ny, poniewa¿ ta
funkcja powoduje zak³ócenia d¼wiêku i powinna byæ u¿yta w ostateczno¶ci.
</para>

<para>
Sposób u¿ycia:
<screen>
mplayer <replaceable>film.avi</replaceable> -aop list=volume:softclip</screen>
</para>
</sect4>

<sect4 id="extrastereo">
<title>Extrastereo</title>

<para>
Wtyczka (liniowo) zwiêksza ró¿nicê pomiêdzy lewym a prawym kana³em
(jak wtyczka extrastereo w <application>XMMS</application>), co dodaje 
efekt "na ¿ywo" do odtwarzanego d¼wiêku.
</para>

<para>
Sposób u¿ycia:
<screen>
mplayer <replaceable>film.avi</replaceable> -aop list=extrastereo
mplayer <replaceable>film.avi</replaceable> -aop list=extrastereo:mul=3.45<!--
--></screen>

Wspó³czynnikiem (<option>mul</option>) jest liczba rzeczywista,
której warto¶æ domy¶lna to 2.5. Je¿eli ustawisz go na <literal>0.0</literal>, otrzymasz
d¼wiêk mono (¶rednia obu kana³ów). Je¶li na <literal>1.0</literal>, nic siê nie 
zmieni, a je¶li na <literal>-1.0</literal>, lewy i prawy kana³ zostan± zamienione.
</para>
</sect4>


<sect4 id="volnorm">
<title>Normalizator g³o¶no¶ci (volume normalizer)</title>

<para>
Wtyczka ustawia maksymalny poziom d¼wiêku, bez powodowania zak³óceñ.
</para>

<para>
Sposób u¿ycia:
<screen>mplayer <replaceable>film.avi</replaceable> -aop list=volnorm</screen>
</para>
</sect4>
</sect3>
</sect2>