aboutsummaryrefslogtreecommitdiffhomepage
path: root/DOCS/pl/cd-dvd.html
blob: c4e400b2da84a708f934dddee8bb6f99c2b4ba45 (plain)
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
<!DOCTYPE HTML PUBLIC "-//W3C//DTD HTML 4.01 Transitional//EN">

<HTML>
  <HEAD>
    <TITLE>CD, DVD, VCD - MPlayer - Odtwarzacz Filmów dla
    Linuksa</TITLE>
    <LINK rel="stylesheet" type="text/css" href="default.css">
    <META http-equiv="Content-Type" content=
    "text/html; charset=iso-8859-2">
  </HEAD>

  <BODY>
    <H2><A name="drives">4.1 Napędy CD/DVD</A></H2>

    <P>Urywek z dokumentacji Linuksa:</P>

    <P>Nowoczesne napędy CD-ROM mogą osiągać bardzo wysokie
    prędkości głowicy, ale niektóre napędy CD-ROM potrafią działać
    ze zmniejszoną prędkością. Jest kilka powodów, które
    mogą spowodować, że rozważysz zmianę prędkości napędu
    CD-ROM:</P>

    <UL>
      <LI>Raportowano o błędach odczytu przy wysokich prędkościach,
      zwłaszcza ze źle wytłoczonymi CD-ROMami. Zmniejszenie
      prędkości może zapobiec utracie danych w tych
      sytuacjach.</LI>

      <LI>Wiele napędów CD-ROM jest irytująco głośnych, mniejsza
      prędkość może zmniejszyć hałas.</LI>
    </UL>

    <P>Możesz zmniejszyć prędkość napędu CD-ROM IDE programem
    <CODE>hdparm</CODE> lub programem o nazwie <CODE>setcd</CODE>.
    Działa to miej więcej tak:</P>

    <P>    <CODE>hdparm -E [prędkość] [napęd cdrom]</CODE></P>

    <P>    <CODE>setcd -x [prędkość] [napęd cdrom]</CODE></P>

    <P>Możesz ponad to spróbować</P>

    <P>    <CODE>echo current_speed:4 &gt; /proc/ide/[napęd
    cdrom]/settings</CODE></P>

    <P>ale będziesz uprawnień roota. Poniższa komenda także może
    pomóc:</P>

    <P>    <CODE>echo file_readahead:2000000 &gt; /proc/ide/[napęd
    cdrom]/settings</CODE></P>

    <P>Ustawi to pobranie wstępne odczytu pliku na 2MB, co pomaga z
    porysowanymi CD-ROMami. Jeżeli ustawisz zbyt wysoką wartość,
    napęd będzie ciągle zwiększał i zmniejszał obroty, co
    radykalnie zmniejszy wydajność. Zalecane jest byś ponad to
    wyregulował twój napęd CD-ROM programem
    <CODE>hdparm</CODE>:</P>

    <P>    <CODE>hdparm -d1 -a8 -u1 (napęd cdrom)</CODE></P>

    <P>Włączy to DMA, read-ahead, i odmaskowanie IRQ (przeczytaj
    stronę man dla <CODE>hdparm</CODE> po szczegółowe
    wyjaśnienie).</P>

    <P>Prosimy o odwołanie sie do "<CODE>/proc/ide/[napęd
    cdrom]/settings</CODE>" by lepiej dostroić twój CD-ROM.</P>

    <P>Napędy SCSI nie mają jednolitego sposobu ustawiania ich
    parametrów (Znasz jakiś? Powiedz nam!) Jest narzędzie, które
    działa z <A href="http://das.ist.org/~georg/">napędami Plextor
    SCSI drives</A>.</P>

    <P>FreeBSD:</P>

    <P>    Prędkość: <CODE>cdcontrol [-f urządzenie] speed
    [prędkość]</CODE></P>

    <P>    DMA: <CODE>sysctl hw.ata.atapi_dma=1</CODE></P>

    <H2><A name="dvd">4.2 Odtwarzanie DVD</A></H2>

    <P>Po kompletną listę dostępnych opcji, prosimy o przeczytanie
    manula.</P>

    <H4>Wsparcie nowego-stylu DVD (mpdvdkit2)</H4>

    <P>MPlayer używa <CODE>libdvdread</CODE> i
    <CODE>libdvdcss</CODE> do deszyfrowania i odtwarzania DVD. Te
    dwie biblioteki są zawarte w podkatalogu
    <CODE>libmpdvdkit2/</CODE> w drzewie kodu źródłowego MPlayera,
    nie musisz instalować ich osobno. Zdecydowaliśmy się na takie
    rozwiązanie ponieważ musieliśmy naprawić błąd w
    <CODE>libdvdread</CODE> i nałożych nakładkę która dodawała do
    <CODE>libdvdcss</CODE> <B>obsługę buforowania (cache)
    skrakowanych kluczy CSS</B>. Dało to duży przyrost prędkości,
    ponieważ klucze nie muszą być krakowane za każdym razem przed
    odtwarzaniem.</P>

    <P>MPlayer może również używać systemowych bibliotek
    <CODE>libdvdread</CODE> i <CODE>libdvdcss</CODE> , ale to
    rozwiązanie <B>nie</B> jest polecane, ponieważ może to
    powodować błędy, niekompatybilność bibliotek i wolniejszą
    prędkość.</P>

    <H4>wsparcie dla DVD Navigation (dvdnav)</H4>

    <P>Wsparcie dla DVD navigation (menu na płycie DVD, z wyborem
    scen, napisów itp.; przyp.tłum.). przez <CODE>dvdnav</CODE>
    zaczęło działać, ale nigdy nie zostało poprawnie zakończone i
    aktualnie nie jest rozwijane. Kto wie, może jeszcze zostanie
    ukończone.</P>

    <H4>Wsparcie dla starego-stylu DVD - OPCJONALNIE</H4>

    <P>Przydatne jeżeli chcesz odtworzyć zakodowane VOBy z
    <B>twardego dysku</B>. W tym celu skompiluj i zainstaluj
    <B>libcss</B> 0.0.1 (nie nowszy) (Jeżeli MPlayer nie wykryję
    go, użyj opcji <CODE>-csslib /ścieżka/do/libcss.so</CODE>). By
    go użyć, musisz być rootem, używać MPlayera z suid root lub
    kazać MPlayerowi użyć programu wrapera z suid-root o nazwie
    fibmap_mplayer.</P>

    <H4>Struktura DVD</H4>

    <P>Dyski DVD mają po 2048 bajtów na sektor z ECC/CRC. Mają
    zazwyczaj system plików UDF na pojedyńczej ścieżce,
    zawierającej różne pliki (małe pliki .IFO i .BUK i duże (1GB)
    pliki .VOB). To są prawdziwe pliki które możesz
    kopiować/odtwarzać z zamontowanego systemu plików na
    niezaszyfrowanym DVD.</P>

    <P>Pliki .IFO zawierają informacje nawigacyjne filmu
    (rozdziały/tytułu/kąty kamery, tablice języków, itd.) i są
    wymagane do odczytu i interpretacji zawartości .VOB (filmu).
    Pliki .BUK są ich kopiami zapasowymi. Wszędzie wykorzystują
    <B>sektory</B>, więc musiał użyć adresowania sektorów raw na
    dysku by użyć nawigacji DVD lub zdeszyfrować zawartość.</P>

    <P>Całe wsparcie dla starego-stylu DVD jest przez
    <CODE>libcss</CODE>, zatem potrzebuje zamontowanego systemu
    plików DVD i dostępu dla raw opartego na sektorach do
    urządzenia. Na nieszczęście musisz być (w Linuksie) rootem by
    pobrać adres sektora pliku. Masz następujące rozwiązania:</P>

    <UL>
      <LI>Bycie rootem lub użycie MPlayera z suid-root.</LI>

      <LI>Kazać MPlayerowi użyć programu wrapera z suid-root o
      nazwie fibmap_mplayer by mieć dostęp do DVD (używane tylko w
      odtwarzaniu DVD w starym-stylu DVD z
      <CODE>libcss</CODE>).</LI>

      <LI>W ogóle nie używaj sterownika systemu plików kernela i
      reimplementacji tego w przestrzeni użytkownika.
      <CODE>libdvdread</CODE> 0.9.x i <CODE>libmpdvdkit</CODE>
      robią to (wsparcie nowego-stylu DVD). System plików UDF
      kernela nie jest potrzebny, ponieważ biblioteki te mają już
      własny wbudowany sterownik systemu plików UDF. Ponad to DVD
      nie muszą być montowane, ponieważ tylko dostęp raw oparty na
      sektorach jest użyty.</LI>
    </UL>

    <P>Czasami <CODE>/dev/dvd</CODE> nie możę być odczytany przez
    użytkowników, więc autorzy <CODE>libdvdread</CODE>
    zaimpletowali emulację która przesyła adresy sektorów do
    nazwplików+przesunięć, by zemulować dostęp raw na zamontowanym
    systemie plików lub nawet na dysku twardym.</P>

    <P><CODE>libdvdread</CODE> akceptuje nawet punkty montowania
    (ang. mountpoint) zamiast nazwy urządzenia dla dostępu raw i
    sprawdza <CODE>/proc/mounts</CODE> by pobrać nazwę urządzenia.
    Zrobione to zostało dla Solarisa, gdzie nazwy urządzeń są
    dynamicznie przydzielane.</P>

    <P>Domyślnym urządzeniem DVD jest <CODE>/dev/dvd</CODE>. jeżeli
    ustawiłeś inne, stwórz link symboliczny, lyb podaj poprawne
    urządzenie w linii komend opcją <CODE>-dvd-device</CODE>.</P>

    <H4>Autentyfikacja DVD</H4>

    <P>Wsparcia dla autentyfikacji i metod deszyfrowania
    nowego-stylu DVD są ukończone, używają poprawionej biblioteki
    <CODE>libdvdcss</CODE> (patrz wyżej). Metoda może być określona
    poprzez zmienną systemową <CODE>DVDCSS_METHOD</CODE>, która
    może być ustawiona na <CODE>key (klucz)</CODE>, <CODE>disk
    (dysk)</CODE> lub <CODE>title (tytuł)</CODE>.</P>

    <P>Jeżeli nic nie jest określone, biblioteka próbuje poniższych
    metod (domyślnie: key, title request):</P>

    <OL>
      <LI><B>bus key:</B> Ten klucz jest negocjowany podczas
      autentyfikacji (długi mix ioctl'i wymiany różnych kluczy,
      oprogramowanie kryptograficzne) i używa go do deszyfracji
      kluczy tytułu i dysku zanim wyśle je przez niechronioną
      magistralę (bus) (by zapobiec podsłuchiwaniu). Klucz
      magistrali jest wymagany do pobrania i predeszyfracji
      zaszyfrowanego klucza dysku.</LI>

      <LI><B>cached key:</B> MPlayer szuka aktualnie skrakowanych
      kluczy tytułów które są zapisane w katalogu
      <CODE>~/.mplayer/DVDKeys</CODE> (szybkie ;).</LI>

      <LI><B>key:</B> Jeżeli nie są dostępne zbuforowane klucze,
      MPlayer próbuje deszyfrować klucz dysku grupą kluczy
      dołączonych do odtwarzacza.</LI>

      <LI><B>disk:</B> Jeżeli metoda klucza zawiedzie (np. nie ma
      doączony kluczy do odtwarzacza), MPlayer skrakuje klucz dysku
      używając algorytmu brute force. Ten proces intensywnie
      wykorzystuje CPU i wymaga 64 MB pamięci (16M 32Bit wpisów
      tablicy mieszającej (org. hash table)) by zapisać tymczasowe
      dane. Ta metoda powinna zawsze działać (wolno).</LI>

      <LI><B>title request:</B> Z kluczem dysku MPlayer wymaga
      zaszyfrowanych kluczy tytułów, które są wewnątrz <I>ukrytych
      sektorów</I> używających <CODE>ioctl()</CODE>. Kod regionu
      (dla USA, Japoni, Europy inny, kwestia zabezpieczeń; przyp.
      tłum.) urządzeń RPC-2 jest sprawdzany w tym kroku i może się
      nie powieść w takich urządzeniach. Jeżeli się powiedzie,
      klucz tytułu zostanie zdeszyfrowany z magistralą (bus) i
      kluczem dysku.</LI>

      <LI><B>title:</B> Ta metoda zostanie użyta, jeżeli metoda
      "title request" (patrz wyżej) zawiedzie i nie polega na
      wymianie klucza z napędem DVD. Używa ataku kryptograficznego
      by bezpośrednio odgadnąć klucz tytułu (poprzez odnajdywanie
      powtarzających się wzorców w zaszyfrowanej zawartości VOB i
      odgadywaniu, że tekst jawny odpowiadający pierwszym
      zaszyfrowanym bajtom jest kontunuacją wzorca). Ta metoda jest
      również znana jako "known plaintext attack" (atak znanym
      tekstem jawnym) lub "DeCSSPlus". W wielu przypadkach ta
      metoda zawodzi, ponieważ nie ma wystarczającej ilości
      zaszyfrowanych informacji na dysku, by sporządzić statystyki
      ataku lub dlatego, że klucz zmienia się wewnątrz tytułu. Ta
      metoda jest jedynym rozwiązaniem by zdeszyfrować DVD zapisane
      na dysku twardym lub z DVD z błędnym kodem regionu w napędach
      RPC2 (wolny).</LI>
    </OL>

    <P>Napędy DVD RPC-1 chronią ustawienia regionu tylko
    programowo. Napędu RPC-2 mają sprzętową ochronę która pozwala
    tylko na 5 zmian. Możliwe, że będziesz potrzebował/będzie
    zalecany upgrade firmware'u do RPC-1, jeżli masz napęd DVD
    RPC-2. Upgrade'y firmware'u można znaleść tej <A href=
    "http://www.firmware-flash.com">stronie firmware'owej</A>.
    Jeżeli nie ma tam upgrade'u firmware'u dostępnego dla twojego
    urządzenia, użyj <A href=
    "http://www.linuxtv.org/download/dvd/dvd_disc_20000215.tar.gz">narzędzia
    regionset</A> by ustawić kod regionu twojego napędu DVD (pod
    Linuksem). <B>Ostrzeżenie:</B> Możesz zmienić region tylko 5
    razy.</P>

    <H2><A name="vcd">4.3 Odtwarzanie VCDk</A></H2>

    <P>Po kompletną listę dostępnych opcji, prosimy o przeczytanie
    manuala. Składnia dla standardowego Video CD (VCD) jest
    następująca:</P>

    <P><CODE>mplayer -vcd &lt;ścieżka&gt; [-cdrom-device
    &lt;uządzenie&gt;]</CODE></P>

    <P>przykład: <CODE>mplayer -vcd 2 -cdrom-device
    /dev/hdc</CODE></P>

    <P>Domyślnym użądzeniem VCD jest <CODE>/dev/cdrom</CODE>.
    Jeżeli twoje ustawienia są inne, stwórz link symboliczny lub
    podaj poprawne urządzenie w lini komend opcją
    <CODE>-cdrom-device</CODE>.</P>

    <P><B>Informacja:</B> Najnowsze napędy Plextora i niektóre
    CD-ROMy SCSI Toshiba mają straszną osiągi w czytaniu VCDików.
    Jest tak, ponieważ CDROMREADRAW ioctl nie jest w pełni
    zaimpletowany dla tych napędów. Jeżli masz jakąś wiedzę na
    temat programowania SCSI, prosimy <A href=
    "tech/patches.txt">pomóż nam</A> wprowadzić ogólne wsparcie dla
    SCSI VCD.</P>

    <H4>Struktura VCD</H4>

    <P>Dyski VCD składają się z jednej lub więcej ścieżek:</P>

    <UL>
      <LI>Pierwsza ścieżka jest małą ścieżką danych 2048
      bajtów/sektor z systemem plików iso9660, zazwyczaj
      zawierającą odtwarzacz VDC dla Windowsa i może inne
      informacje (zdjęcia, tekst, itp).</LI>

      <LI>Druga i inne ścieżki są to MPEGi raw, 2324 bajtów/sektor
      (film), zawierające jeden pakiet danych MPEG PS na sektor
      zamiast systemu plików. Podobnie do ścieżek audio CD, te
      ścieżki <B>nie mogą być zamontowane</B> (Montowałeś
      kiedykolwiek audio CD, by je odtworzyć?). Ponieważ większość
      filmów jest w tej ścieżce, powinieneś najpierw spróbować
      <CODE>-vcd 2</CODE>.</LI>

      <LI>Istnieją dyski VCD bez pierwszej ścieżki (pojedyńcza
      ścieżka i całkowity brak systemu plików). Nadal można je
      odtworzyć, ale nie mogą być zamontowane.</LI>
    </UL>

    <H4>O plikach .DAT:</H4>

    <P>Widoczny plik ~600 MB na pierwszej ścieżce w zamontowanym
    VCD nie jest prawdziwym plikiem! Jest on więc przekierowaniem
    ISO z własną nazwą, stworzonym by pozwolić Windowsom
    przechwycenie tych ścieżek (Windowsy w ogóle nie pozwalają na
    dostęp raw urządzenia). Pod Linuksem nie możesz kopiować lub
    odtwarzać tych plików (zawierają śmieci). Pod Windowsami jest
    to możliwe, ponieważ ich sterownik iso9660 emuluje odczyt raw
    ścieżek w tym pliku. By odtworzyć pliki .DAT potrzebujesz
    sterownika kernela który możesz znaleść w wersji linuksowej
    PowerDVD. Zawiera on zmodyfikowany sterownik systemu plików
    iso9660 (<CODE>vcdfs/isofs-2.4.X.o</CODE>), który ma dostępną
    emulację ścieżek raw bezpośrednio do ukrytych plików .DAT.
    Jeżeli zamontujesz dysku używając tego sterownika, możesz
    kopiować i nawet odtwarzać pliki .DAT MPlayerem. Ale to <B>nie
    zadziała</B> ze standardowym sterownikiem iso9660 kernela
    Linuksa! Użyj zamiast tego opcji <CODE>-vcd</CODE>.
    Alternatywami dla kopiowania VCD są: nowy sterownik kernela <A
    href="http://www.elis.rug.ac.be/~ronsse/cdfs/">cdfs</A> (nie
    jest częścią oficjalnego kernela) który pokazuje <I>sesje</I>
    CD jako pliki obrazów i <A href=
    "http://cdrdao.sourceforge.net/">cdrdao</A>, aplikacja do
    grabowania/kopiowania CD metodą bit-by-bit.</P>
  </BODY>
</HTML>